Valkuilen in coaching
Coaching is een heel fijne taak. Je werkt met mensen en je helpt hun een eindje op weg. Ondanks je goede bedoelingen, kunnen er toch fricties ontstaan tijdens een coachingstraject. Dat kan iedereen gebeuren en het is verstandig dit bespreekbaar te maken met degene die je begeleidt maar ook bijvoorbeeld in je intervisiegroep en je eigen mentor. Hieronder bespreken we enkele veel voorkomende valkuilen.
Probleem overnemen
Een klassieke valkuil in coaching is het overnemen van iemands problemen. Mensen die graag redden en prestatiegericht zijn, zijn snel geneigd om een coachingstraject te zien als een 'klusje' dat even geklaard moet worden, bij voorkeur met positief resultaat. Het grote probleem hiervan is dat je geen oog hebt voor het autonome leertraject van de hulpvrager (iedereen leert op zijn/haar eigen manier en in eigen tempo) en dat je iemand juist afhankelijk maakt als je voorzegt wat de ander moet doen. Coaching is juist de ander in diens kracht zetten waarbij je uitgaat van iemands potentieel.
Een ander nadeel van problemen overnemen, is dat je de problemen van een ander mee naar huis neemt en geen professionele afstand meer hebt. Dan baal je als iemand diens doel niet heeft bereikt, misschien word je zelfs boos of geïrriteerd dat iemand zijn of haar voornemens niet heeft waargemaakt, of je gaat allerlei manieren bedenken om de ander nog beter te helpen waardoor je vooral je eigen doel bereikt: iemand succesvol coachen. Maar daar gaat het in coaching dus niet om.
Het is de kunst om tijdens coaching je ego thuis te laten en iemand een stapje verder te helpen, maar uitdrukkelijk niet om diens problemen over te nemen. Jouw verantwoordelijkheid is het om de juiste vragen te stellen, het is aan de hulpvrager wat die met de antwoorden doet.
Coach idealiseren
Een andere valkuil in coaching is dat de hulpvrager jou gaat idealiseren. Zeker mensen met een beperking zullen in het verleden vaker geholpen zijn en ook misschien gewend zijn om raad van anderen aan te nemen. Er zit ook een soort natuurlijke hiërarchische relatie tussen hulpvrager en coach: de hulpvrager vraagt de coach om raad en niet andersom. Als de hulpvrager jou gaat idealiseren, zal hij/zij geregeld aan je vragen wat jij zou doen of wat jij zou adviseren. Soms vragen ze zelfs of jij vindt dat ze hun studie moeten vervolgen of stoppen. Ga daar niet in mee. Jouw taak is om de juiste vragen te stellen waarmee zij uiteindelijk een beslissing moeten nemen. Je kunt en mag dat nooit voor een ander doen.
Te veel willen in korte tijd
Wat we ook vaak zien bij beginnende coaches, is dat ze de lat voor zichzelf heel hoog leggen. Ze moeten perfect coachen en willen alles wat in deze leeromgeving staat al meteen kunnen toepassen. Dat is natuurlijk niet realistisch. Net zo min als het realistisch is dat je verwacht dat de hulpvrager meteen succes boekt dankzij jullie gesprekken.
Realiseer je dat de hulpvrager al heel erg gebaat is bij een luisterend oor en dat iemand bereid is tijd vrij te maken. Juist die kleine, menselijke interacties zijn al een enorme steun in de rug. Maak het jezelf dus niet te moeilijk, zorg gewoon dat je ontspannen een gesprek in gaat en oprechte belangstelling toont. Dat is het halve werk. Gedurende het coachingstraject kun je dan af en toe deze leeromgeving raadplegen om coachingstechnieken te raadplegen en de puntjes op de i te zetten.
De hulpvrager neemt geen verantwoordelijkheid
Sommige hulpvragers vinden het moeilijk om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor hun problemen. Daar kunnen talloze redenen voor zijn. Wat in ieder geval belangrijk is dat jij weliswaar compassie laat zien voor de obstakels die ze tegenkomen, maar dat je je niet voor hun karretje laat spannen. De vragen 'Wat wil je vandaag uit ons gesprek halen?' en 'Wat ga je doen om volgende week dichter bij je doel te komen?' zijn cruciaal om de verantwoordelijkheid subtiel weer om te buigen. Ook helpt het soms om het gewoon te benoemen dat je de ander niet helpt als je alles voor hem of haar oplost omdat die het uiteindelijk zelf moet kunnen.
Wel is het raadzaam mild te blijven als de gestelde doelen niet meteen gehaald worden. Gedrag veranderen is gewoon heel moeilijk. Zeker voor beginnende studenten of studenten die uit het buitenland komen: zij moeten zoveel nieuwe indrukken verwerken dat het heel moeilijk is om meteen alles op de rit te krijgen.
Hieronder een video waarin de draak wordt gestoken met slachtofferschap. Hulp bieden is prima, maar in veel gevallen kunnen hulpvragers ook best zelf al stappen zetten.
Pas er natuurlijk wel voor op dat je niet doorslaat in de 'eigen verantwoordelijkheid' opleggen. Als de roltrap het niet doet, kun je best naar boven wandelen; als je slechtziend bent, is het heel moeilijk om in een nieuwe stad de weg te vinden. Gebruik je gezond verstand om te bepalen in hoeverre je iemand wijst op diens eigen verantwoordelijkheid.