stap 6 de toekomst
Kijk vooruit
De kern van oplossingsgericht coachen is vooruit kijken. Niet het probleem moet aandacht krijgen, maar de oplossing. De vorige stappen bestonden uit het aanboren van potentieel en het helder krijgen van het doel, vervolgens is het raadzaam om de coachsessie af te sluiten met een concreet actiepunt voor de toekomst (in ieder geval voor de volgende sessie). Het mag een piepklein actiepunt zijn. Zorg ervoor dat de hulpvrager zelf dat actiepunt benoemt en ziet zitten, leg het vooral niet op.
De mirakelvraag
Video 11: mirakelvraag in de praktijk (Bron: Alexander Street)
Een van de technieken om naar de toekomst te kijken is de zogenaamde 'mirakelvraag'. De mirakelvraag is ontwikkeld door psychiater Steve de Shazer en is bedoeld om toekomstige competenties te visualiseren die nodig zijn voor nieuw gedrag. Het is een manier om uit de donkere tunnel van onkunde en hulpeloosheid te komen. Niet iedereen is gecharmeerd van deze vraag (mensen met autisme houden niet zo van verbeelding bijvoorbeeld) daarom is het verstandig om eerst toestemming te vragen om een 'beetje gekke vraag te stellen' en als het niet aanslaat er onmiddellijk weer mee op te houden. Ook hier geldt: Als het niet werkt, stop er dan mee.
De mirakelvraag gaat als volgt:
1. Is het ok als ik een rare vraag aan je stel?
2. Stel nou dat je morgen wakker wordt en al je problemen zijn voorbij.
3. Wat zou jij anders doen?
4. Hoe zou je omgeving merken dat je anders doet?
5. Vraag veelvuldig 'en wat nog meer?' om meer antwoorden te stimuleren
Houd er rekening mee dat de antwoorden over het gedrag van de hulpvrager moeten gaan, niet over het verdwijnen van problemen die buiten de hulpvrager liggen, zoals het verdwijnen van een lastige docent of het verdwijnen van een tentamen. In het filmpje kun je zien hoe je dat op een niet-belerende manier doet.
Werkblad mirakelvraag
Opties
Video 12: Grow-model in actie (Bron: South West Coaching)
Een andere toekomstgerichte techniek die ontleend is aan het GROW-model van Whitmore, is het onderzoeken van de mogelijkheden die er zijn om het probleem op te lossen. G staat voor goal, R voor reality, O voor options en W voor Way Forward. Het GROW-model lijkt op de Zevenstappendans, maar de verbinding met de ander en het onderzoeken van de talenten en krachtbronnen ontbreken. Het is een meer zakelijk model. Toch laten we een video zien omdat er goed in getoond wordt hoe je opties op een andere manier kunt bespreken als het niet lukt om met de Zevenstappendans tot een concreet actieplan te komen.
Laat de ander zoveel mogelijk opties benoemen, oordeel er niet over, herhaal ze vervolgens en laat de hulpvrager vervolgens zelf bepalen of er een bruikbare optie tussenzit. Hier kun je natuurlijk ook weer de schaalvraag inzetten. In het filmpje hierboven zie je hoe dat eruit kan zien. In het filmpje zie je dat de hulpvrager stress heeft vanwege te veel taken en de coach helpt haar opties te bedenken om de taken behapbaar te maken.
